به گزارش مشرق، آخرین جلسه از سلسله نشست‌های نقد و بررسی آثار حاضر در بخش مسابقه ایران چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت ویژه فیلم سینمایی «اروند» با حضور پوریا آذربایجانی کارگردان اثر، مهدی داوری تهیه‌کننده، سعید آقاخانی بازیگر و احسان ناظم بکایی منتقد سینما در پردیس ملت برگزار شد.
داوران خارجی جشنواره فجر تحت تاثیر «اروند» قرار گرفتند
در ابتدای این نشست مهدی داوری تهیه کننده فیلم سینمایی اروند با بیان اینکه از چند سال پیش قصد تولید اثری در حوزه دفاع مقدس را داشته است، اظهار کرد: موضوع 175 شهید غواص، موضوعی نبود که بتوان به راحتی از کنار آن عبور کرد؛ به همین خاطر به سراغ این سوژه رفتیم و فیلمنامه آن توسط آقای آذربایجانی به نگارش در آمد.
وی افزود: البته علی رغم همه بدقولی‌هایی که از جانب برخی از دوستانی که در این‌گونه حوزه‌ها وظیفه کمک کردن دارند، با همت تیم تولید این اثر و عشقی که به 175 شهید غواص داشتند، این کار ساخته شد و در نهایت هم در جشنواره جهانی فیلم فجر مورد توجه داوران خارجی قرار گرفت.
داوری تاکید کرد: داوران ایرانی جشنواره فجر از اثر ما استقبال نکردند در حالی که 3 داور خارجی جشنواره به قدری تحت تاثیر این فیلم قرار گرفته بودند که جایزه ویژه هیئت داوران را به این فیلم دادند.
تولید فیلم‌های دفاع مقدسی در بخش خصوصی سینمای ایران سابقه نداشته است
تهیه‌کننده فیلم سینمایی «اروند» با گلایه از عدم نامزدی این فیلم در جشنواره مقاومت گفت: من فکر می‌کنم جشنواره مقاومت نیز همانند بسیاری از جشنواره‌های دیگر در کشور ما، تبدیل به یک دورهمی شده است که بیشتر در پی تایید اثری است که توسط افراد موردنظر خود تولید شده است.
وی افزود: این در حالی است که تولید فیلم‌هایی با موضوع دفاع مقدس تاکنون در بخش خصوصی سینمای ایران سابقه نداشته است و درواقع تولید فیلمی در این ژانر آن هم توسط کسانی که به خاطر ادای دین به شهدا به سراغ چنین کاری آمده‌اند، برای برخی از دوستان حکم مهمان ناخوانده را دارد.
داوری خاطرنشان کرد: بسیاری از دوستان می‌پرسیدند مگر می‌شود که بخش خصوصی فیلمی در ارتباط با دفاع مقدس بسازد و پاسخ من به آن‌ها این است که بله، هستند افرادی که به خاطر عشق به شهدای این کشور از جان و دل مایه می‌گذارند تا اثری درخور شان آن‌ها تولید کنند و من واقعا برای این برخورد جشنواره مقاومت متاسفم؛ چرا که احساس می‌کردم این جشنواره بیشتر بتواند قدر این اثر را نسبت به جشنواره‌های دیگر بداند، که در نهایت در مرحله عمل اتفاق دیگری افتاد.
منافع «اروند» به موزه صلح تقدیم می‌شود
این تهیه‌کننده سینما در ادامه با بیان اینکه این فیلم را برای دریافت هیچ جایزه‌ای مادی نساخته است، اظهار کرد: ما برای دریافت جایزه این اثر را نساختیم بلکه ما جایزه خود را از همان 175 شهید غواص گرفتیم اما در حال حاضر به نوعی از برخی دوستان دلگیریم که دورهمی‌هایی را تشکیل می‌دهند و پس از آن که به ما قول دادند، به قول خود عمل نکردند.
وی افزود: امنیت و آسایشی ما که امروز داریم مدیون شهدا و جانبازان است و ما نیز علاقه داشتم که دین خود را نسبت به این عزیزان به نوعی ادا کرده باشیم. این درحالی است که بسیاری از جانبازان دفاع مقدس امروزه در شرایط خوبی زندگی نمی‌کنند و تنها در هفته دفاع مقدس به یاد این عزیزان می‌افتیم.
داوری خاطرنشان کرد: ما برای تقدیر از این عزیزان همه منافع حاصل از این اثر را به موزه صلح تقدیم کردیم و امیدواریم که با این کار بتوانیم قدمی هرچند کوچک در راه تقدیر از این قهرمانان بزرگ برداریم.
جایزه‌های جشنواره مقاومت هم استراتژیک شده است!
در ادامه این نشست پوریا آذربایجانی کارگردان فیلم سینمایی «اروند» در سخنانی گفت: وقتی نتایج کاندیدهای جشنواره را شنیدم، ابتدا خیلی ناراحت شدم ولی وقتی به گذشته نگاه کردم دیدم در طول این جشنواره بیشتر از همه با عبارت «استراتژیک» روبرو شدم و حالا احساس می‌کنم اعلام اسامی نامزدها هم به نوعی استراتژیک بوده است!
وی افزود: چرا که فردی مثل من که این فیلم را کاملا براساس نیت قلبی ساخته و نه براساس هیچگونه استراتژی خاصی یا آقای داوری که از هیچ نهادی پول نگرفتند و به دنبال بودجه‌های میلیاردی نبودند، جایی در این ماجرا نداریم.
گلایه از نادیده گرفتن بازی سعید آقاخانی
آذربایجانی با گلایه از نادیده گرفته شدن بازی سعید آقاخانی در این فیلم اظهار کرد: درواقع دوستانی که سال‌هاست که از نهادهای مختلف بودجه گرفتند تا اثری را در ارتباط با دفاع مقدس و سینمای مقاومت بسازند، وقتی می‌بینند اثری در این حوزه با سرمایه‌گذار خصوصی تولید شده است، به نوعی آینده خود را در خطر می‌بینند. من متاسفم برای جشنواره مقاومت که بازی خوب سعید آقاخانی در فیلم را نادیده گرفت، درحالی که بسیاری از تماشاگران از دیدن این بازی متفاوت او متحیر شده‌اند.
وی تاکید کرد: امیدوارم در سال‌های بعدی اتفاقات بهتری در این جشنواره بیفتد و افرادی دور هم جمع شوند که به دنبال پرکردن بیلان کاری نباشند بلکه براساس دلان تصمیم بگیرند.
رعایت نشدن اصول اولیه تبلیغات در برخی از آثار سینمای دفاع مقدس
آذربایجانی با اشاره به تفاوت‌های اروند با بسیاری از آثار سینمای دفاع مقدس گفت: در بسیاری از فیلم‌هایی که سفارشی هستند، اصولا صداقت نکته مهمی نیست. درواقع بسیاری از وقت‌ها هدف از ساخت آثار دفاع مقدسی برای عرض ارادت به شهدای دفاع مقدس نیست بلکه برای پرکردن بیلان‌های کاری کارگردانان و برخی از مدیران است.
وی افزود: علاوه بر این اساسا در آثار ژانر دفاع مقدس چه بخواهیم و چه نخواهیم به نوعی تبلیغات حضوری پررنگ و چشمگیر دارد ولی متاسفانه در بسیاری از این آثار اصول اولیه تبلیغات رعایت نمی‌شود تا مخاطبی که همراه ما نیست، با قصه و پیام تبلیغاتی موجود در اثر ما همراه شود و این یکی از ضعف‌های بزرگ موجود در تولیدات دفاع مقدس ماست.
انتظار بازی در نقش یک جانباز را نداشتم
در ادامه این نشست سعید آقاخانی بازیگر نقش اول فیلم سینمایی «اروند» با اشاره به اینکه پیش از پذیرفتن این نقش هیچگاه انتظار نداشته که چنین نقشی را به او پیشنهاد کنند، گفت: با توجه به سابقه‌ای که داشتم، هیچگاه فکر نمی‌کردم کسی به من پیشنهاد چنین نقشی بدهد ولی وقتی فیلمنامه را خواندم علاقه زیادی به کاراکتر یونس پیدا کردم و تمام تلاشم را کردم تا نقش این شخصیت را بهترین شکل ایفا کنم.
وی افزود: من معتقدم برای ایفای نقش لزومی ندارد که حتما با افرادی همانند این شخصیت زندگی کنم، درهرصورت من خود در دوران جنگ بودم و این فضا را پیش از این نیز دیده‌ام و درواقع همه ما این فضا را در جامعه دیده‌ایم و آن را لمس کرده‌ایم و به نظرم همین تجربه برای ایفای این نقش به من نیز کمک کرده است.
برای بازی در اروند ذهنم را پالایش کردم
آقاخانی با اشاره به تاثیری که از نقش یونس در زندگی شخصی خود گرفته است، بیان کرد: من عاشقانه این نقش را بازی کردم و در هنگام ایفای این نقش اصلا به این موضوع فکر نکردم که در حال بازی یک نقش خاص هستم، به همین خاطر حالا که در جشنواره مقاومت کاندید نشده‌ام، به هیچ وجه ناراحت نیستم. ولی آن چیزی که برای من مهم بود و در این فیلم از آن لذت بردم خالی کردنم ذهنم برای ایفای این نقش بود.
این اتفاق باعث شد تا ذهنم را یک بار دیگر پالایش کنم و برای ایفای این نقش از هرچیزی که ممکن است ذهن من را آزار دهد، خود را رها کردم تا بتوانم تبدیل به همان شخصیت واقعی یونس شوم؛ به همین خاطر از ایفای این نقش بسیار لذت بردم.
سینمای ایران در حوزه تولید آثاری با موضوع جنگ آبی ضعیف است
احسان ناظم بکایی منتقد سینما در ادامه این نشست با اشاره به اینکه معمولا پس از برگزاری هر جشنوارهای گروهی نسبت به مسائل پیش آمده در جشنواره دلخور می‌شوند، گفت: جایزه‌های جشنواره‌های مهم است ولی الزاما نشان دهنده موفقیت افراد نیست شاهد مثال این موضوع نیز بسیاری از بزرگان سینمای ایران هستند که برای مثال تاکنون هیچ سیمرغی از جشنواره فجر نگرفته‌اند ولی مردم آن‌ها را دوست دارند.
وی افزود: فیلم اروند فیلمی مبارک و شریفی است. این اثر به عنوان اولین تلاش سینمای ایران برای غواصان شهید، یک اثر ارزشمند است. چرا که سینمای ایران در حوزه تولید آثاری با موضوع جنگ آبی بسیار فقیر و ضعیف است و در همان روزهایی که غواص‌ها را تشییع می‌کردند به واسطه همین فقر تولید اثر تلویزیون مجبور بود فیلم «افق» ساخته مرحوم ملاقلی‌پور را نشان دهد.
ناظم بکایی تاکید کرد: من از این که یک جوان وارد تولید اثری با این مضمون شده و یک تهیه‌کننده بخش خصوصی بر روی اثر او سرمایه‌گذاری کرده و بازیگری همچون سعید آقاخانی نقش اول این فیلم را بازی کرده، بسیار خوشحالم.
این منتقد سینما با اشاره به اینکه فیلم از همان ابتدا به رسول ملاقلی‌پور تقدیم شده است، گفت: جالب آن که رسول ملاقلی‌پور نیز آثار درخشان خود را در همان سال‌های جوانی ساخت و امیدوارم که پوریا آذربایجانی کارگردان این اثر که روزی شاگرد ملاقلی‌پور بوده است، به همین مسیر پیشرفت خود ادامه دهد.
وی افزود: چه اهمیت دارد اگر فارابی و یا انجمن سینمای دفاع مقدس از تو و اثرت حمایت نکردند، مهم این است که وقتی فیلم تو به پایان می‌رسد بسیاری از مخاطبان به دنبال دستمال کاغذی هستند تا اشک‌های خود را پاک کنند و همه کسانی که دلسوز تولید آثاری در ژانر منحصر به فرد دفاع مقدس هستند، باید دستان تو را برای تولید چنین اثری ببوسند.
عملکرد ضعیف فیلم در ارائه اطلاعات پیرامون عملیات کربلای ۴
ناظم بکایی در ادامه با اشاره قصه این اثر گفت: این فیلم اثر خوش ساختی است که با توجه به وقوع بخشی از اتفاقات مهم آن در آب، از همان ابتدای قصه، حس خفگی ناشی از غرق شدن در آب را به مخاطب خود منتقل می‌کند و به طور کلی ضرب آهنگ اثر منظم و خوب است و مانع از خستگی مخاطب می‌شود.
وی با بیان برخی از مشکلات موجود در قصه اثر اضافه کرد: مشکل فیلم از آنجا آغاز می‌شود که به من به عنوان یک روزنامه نگار که مخاطب این اثر است، انتظار داشتم فیلم جزئیات بیشتری از قصه 175 شهید غواص و عملیات کربلای 4 که در آن‌ها شهید شدند، به مخاطب خود ارائه کند و درواقع مخاطب اثر اصلا متوجه نمی‌شود که چرا این افراد در این عملیات شرکت کردند و دلیل شهادت آن‌ها چیست.
ناظم بکایی ادامه داد: برخی از بخش‌های قصه این اثر برای من به عنوان یک مخاطب نامشخص بود؛ برای مثال تاثیر حضور امید روحانی که به عنوان یک جانباز که پای خود را از دست داده در قصه چیست؟ یا مثلا وقتی بازیگری همانند طناز طباطبایی که یک بازیگر شناخته شده برای مخاطب سینماست، در فیلم حضور دارد، مخاطب انتظار یک قصه برای این کاراکتر را دارد درحالی که او تنها چند دقیقه در فیلم حضور دارد.
وی خاطر نشان کرد: به نظر من این فیلم یک اثر منصفانه و محترمانه است که ضدجنگ نیست ولی ایکاش کاراکترها بیشتر معرفی می‌شدند و اتصال آن‌ها به یکدیگر بهتر بود تا نتیجه نهایی کار بهتر شود. البته به نظر می‌رسد اگر فیلمنامه این اثر پیش از ساخت برای مطالعه در اختیار چهره‌های دیگری قرار می‌گرفت، برخی از این نواقص برطرف می‌شد.
به دنبال معرفی مقصر شهادت 175 شهید غواص نبودیم
پس از این، پوریا آذربایجانی در سخنانی در ارتباط با انتقادات مطرح شده از سوی ناظم بکایی منتقد نشست، اظهار کرد: من خیلی عامدانه سعی کردم که اطلاعات زیادی را در ارتباط با عملیات کربلای 4 در اختیار مخاطبم قرار ندهم، دلیل این موضوع این است که این عملیات در بین سیاسیون مورد مناقشه است.
وی افزود: البته به این معنا نیست که من به خاطر ترس از دادن اطلاعات در مورد این عملیات به مخاطبم گذاشتم، بلکه این به واسطه آن بود که من اساسا «اروند» را متعلق به همه افرادی می‌دانم که برای این کشور جان خود را در دست گرفتند و به این عملیات رفتند و این که چه کسی فرمان عملیات را داده و یا چه چیزی باعث لو رفتن عملیات شده نقشی در فیلم من ندارد.
گلایه آذربایجانی از نحوه اکران اثرش در سینماها
آذربایجانی در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: من قصد ندارم بگویم که اثری که ما ساختیم، بهترین بوده اما با تمام توان خود برای تولید این اثر زمان و انرژی خود را صرف کردیم ولی وقتی به مرحله اکران آن رسیدیم در حلی که تنها 3روز به اکران اثر باقی‌مانده بود به ما اطلاع دادند و ما مجبور شدیم با 6 سینما و بدون هیچگونه مواد تبلیغاتی اکران خود را آغاز کنیم، هرچند که با این همه بازهم به استقبال مخاطبان از این اثر اطمینان داریم.
